“Elif teyze” Nasıl Yazılır? Bir İsim, Bir Hitap ve Mutfakta Kaynayan Sohbet
Akşamüstü mutfağın sarı ışığında, demlikten yükselen buhar perdeye küçük dağlar çiziyordu. “Şu an tam yeri,” dedim içimden, “sizlere bir hikâye anlatmak istiyorum.” Çünkü bazen bir kelimeyi doğru yazmak, bir ilişkiyi doğru kurmak gibidir. Masanın bir yanında çözüm odaklı ve stratejik bakışıyla Mert; diğer yanında empatik, ilişkisel yaklaşımıyla Elif oturuyordu. Konu basit görünüyordu, ama kalbe dokunuyordu: “Elif teyze nasıl yazılır?”
Mert’in Planı: Kuralı Bul, Netleştir, Uygula
Mert dizüstünü açtı, küçük bir çizelge çıkardı: “Bir: Temel isim ‘Elif’. İki: Akrabalık bildirir ‘teyze’. Üç: Türkçe yazımda akrabalık adları, özel adla birlikte kullanıldığında küçük harfle yazılır: Elif teyze. Dört: Sadece hitap olarak, özel adın yerine kullanıyorsak büyük harf: ‘Teyze, bir bakar mısınız?’”
Sonra tabloyu genişletti:
Doğru yazım (özel ad + akrabalık): Elif teyze
Yanlış yazımlar: Elif Teyze, Elif-Teyze, Elif Teyze (özel lakap değilse)
Sadece hitap: Teyze, size söylüyorum.
“Strateji basit,” dedi Mert. “Özel ad + akrabalık → akrabalık küçük; akrabalık tek başına saygı/hitapsa büyük.” Netlik, Mert’e iyi geliyordu. Kurala yaslanınca içi rahattı.
Elif’in Hikâyesi: Harflerin Arasına Sızan Sıcaklık
Elif, çayından bir yudum alıp gülümsedi: “Ben bu kelimenin duygu yükünü seviyorum. ‘Elif teyze’ dediğinde sadece bir unvan söylemiyorsun; çocukluğunda sokağın köşesindeki bahçeden topladığı naneleri avucuna bırakan o kadını da çağırıyorsun. Küçük harf, araya resmiyet değil, yakınlık koyuyor.”
Sonra ekledi: “Ama bir gün pazarda, adını bilmeden sesleneceksen saygıyla ‘Teyze’ dersin; burada büyük harf, onun yerini tutar—özel ad gibi davranır.”
Mert, Elif’in bu empatik yaklaşımına başını salladı: “Demek ki kural, ilişkimizin doğasını da yansıtıyor. Ne fazla resmî, ne de özensiz.”
Kısa ve Akılda Kalıcı Cevap
Soru: Elif teyze nasıl yazılır?
Cevap: Elif teyze (akrabalık adı küçük).
Hitap: Özel ad yoksa Teyze (büyük).
Cümle Başı: Cümle başında ilk harfler elbette büyük: “Elif teyze bugün aradı.”
Yanlışları Gülümseyerek Ayıklayalım
Mert ve Elif mutfak masasında “yanlış yazım bingosu” oynadı:
Elif Teyze: Sanki “Teyze” bir resmi unvan, “Doktor” gibi; oysa değil. Özel lakap yapılmadıysa büyük harfe gerek yok.
Elifteyze: Yakınlığı seviyoruz ama bu kadarı da değil; bitişik yazılmaz.
Elif teyze’yi → Doğru eklemede kesme işareti sadece özel ada gelir: “Elif teyze’yi gördüm.” (Doğru) “Elif teyze’yi” (yanlış; akrabalık sözcüğü özel ad değildir.)
Elif kahkahayı patlattı: “Bazen yanlış yazım, ilişkiye fazladan protokol eklemek gibi. Kâğıt işini azaltalım; kalbe yakın duralım.”
Örneklerle Pekiştir: Gündelik Dilden Cümleler
“Elif teyze dün börek getirdi.”
“Teyze, bu sırada mısınız?” (hitap)
“Bayramda Elif teyzelere uğrayalım.”
“Mahallede teyze dediğimiz kaç kişi var, fark ettiniz mi?”
Mert, not defterine “örnek cümlelerle pekiştir” yazdı. “Kural + örnek = kalıcılık,” dedi. Elif ise ekledi: “Kural + örnek + duygu = hatırlanma garantisi.”
SEO Dostu Mini Rehber
Aranan ifade: Elif teyze nasıl yazılır?
Alt başlıklar: doğru yazım, büyük harf kullanımı, hitap biçimi, kesme işareti
Anahtar cümle: “Elif teyze yazılır; akrabalık adı küçük harfle, özel adla bitişik değil ayrı yazılır.”
Ek bilgi: Akrabalık adları (teyze, amca, hala, dayı), özel adla birlikte kullanıldığında küçük; özel ad yerine ve hitapta tek başına kullanıldığında büyük.
Hikâyenin Düğümü: Kural mı, Kalp mi?
“Peki,” dedi Mert, “bu yazımın bizi ilgilendiren tarafı ne?”
Elif, mutfağın penceresinden sokağa baktı: “Sekiz yaşındayken, apartmanın kapısında düşmüştüm. Beni kaldıran, elime limon şekeri koyan kadın Elif teyzeydi. O yüzden bu iki kelime yan yana geldiğinde yalnızca yazım değil, bir sıcaklık da hatırlıyorum. Küçük ‘teyze’—büyük bir bağ.”
Mert gülümsedi: “Stratejim belli: Her metinde aynı kuralı uygulayacağım.”
Elif içtenlikle ekledi: “Benim stratejim de şu: Her metinde aynı sevgiyi koruyacağım.”
Yorumlarda Buluşalım
Sizin mahallenizin “Elif teyzesi” kimdi? İlk kez ne zaman “teyze” diye seslendiniz? Yazarken büyük harfe mi eğiliyordunuz, yoksa bu yazıdan sonra Elif teyze yazmanın sıcaklığını mı sevdiniz? Yorumlarda anınızı, cümlenizi, hatta kendi “yanlış yazım bingosu”nu paylaşın. Çünkü doğru konan bir harf, doğru kurulan bir cümle; doğru kurulan bir cümle de doğru kurulan bir bağ demektir.